Co to jest IBS?

IBS, czyli zespół jelita drażliwego (ZJD) , to czynnościowe zaburzenie układu pokarmowego, które dotyka około 10-20% osób na świecie. Według wikipedii w Polsce choruje na IBS 13% populacji!

 Zespół Jelita Drażliwego charakteryzuje się takimi objawami, jak:

# BÓL BRZUCHA

Jednym z najczęstszych objawów IBS jest ból brzucha. Ból ten często opisywany jest jako tępy lub związany z bolesnymi skurczami. Mój ból związany z IBS to było na przykład często takie odczucie, jakby ktoś bił mnie pięścią od wewnątrz oraz jakby moje jelita były napięte do granic możliwości, co było bolesne. 

Ból występuje najczęściej w dolnej części brzucha, ale może też dotyczyć jego całego obszaru- może być odczuwane bolesne rozpieranie żołądka, ukłucia w rożnych częściach brzucha, bolesne rozdęcie. 

Często ból ma różną intensywność i czas trwania i mogą mu towarzyszyć wzdęcie i gazy.

# WZDĘCIA

Wzdęcia to kolejny powszechny objaw IBS. Może to powodować uczucie ucisku i dyskomfortu w jamie brzusznej, a także widoczne rozdęcie brzucha- brzuch jak balon.

Mogą również wystąpić zwiększone oddawanie gazów i odbijanie, uczucie niestrawności.

Podobne objawy występują przy SIBO i często, ale nie zawsze, SIBO i IBS współwystępują

SIBO to zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Jest to stan, kiedy w jelicie cienkim występuje zwiększona ilość bakterii, które normalnie tam nie występują.

# BIEGUNKA

Biegunka to częsty objaw IBS. To nie tylko luźne i wodniste stolce, ale często uczucie nagłej i pilnej potrzeby wypróżnienia, co może być trudne do opanowania i mieć poważny wpływ na codzienne życie. Biegunka występuje często w godzinach porannych, po posiłkach lub sytuacjach stresowych. Osoby z biegunkową postacią IBS często borykają się z dodatkowym lękiem i stresem związanym z tym, czy znajdą na czas toaletę.

# ZAPARCIA

Zaparcia są objawem IBS i można je zdefiniować jako mniej niż trzy wypróżnienia na tydzień, wzmożony wysiłek podczas parcia. Może im towarzyszyć uczucie niepełnego wypróżnienia, oddawanie twardego lub grudkowatego stolca.

Inne objawy IBS to na przykład nudności, zmęczenie, bóle głowy, bóle pleców, poczucie rozbicia.

Zespół Jelita drażliwego to przewlekła choroba, jednak przy odpowiednim wsparciu i leczeniu możliwe jest znalezienie długotrwałej ulgi w objawach.

Objawy IBS mogą być wywoływane przez wiele czynników, w tym stres, niektóre pokarmy i zmiany hormonalne. 

Obecnie mówi się, że jedną z ważnych przyczyn ZJD jest zaburzenia regulacji tzw. osi mózg–jelito- mikrobiom, co objawia się wzmożonym reagowanie na stres i zmienionym (np. bardziej wrażliwym)  odczuwaniem bodźców z narządów układu pokarmowego. 

Wiąże się to z wzmożenie czucia trzewnego, czyli mocniejszego, często bólowego odczuwania bodźców z narządów wewnętrznych np. związanych z trawieniem. 

Doświadczenia każdej osoby z IBS są często indywidualne a objawy mogą się różnić u poszczególnych osób. 

DIETA

Zmiany w diecie mogą być pomocne w radzeniu sobie z objawami IBS, dlatego opieka dietetyczna jest ważna w dolegliwościach ze strony układu pokarmowego. Wykazano, że tzw. dieta Low FODMAP pomaga wielu pacjentom, jednak po pierwsze nie może ona być stosowana długotrwale, ze względu na ryzyko niedoborów, a dodatkowo pewien odsetek osób z IBS nie reaguje na same zmiany w diecie. Oprócz tego, wiele osób po początkowej poprawie związanej z dietą, miewa nawroty.

PSYCHOLOGIA I MINDFULNESS W IBS

Obok przestrzegania zaleceń dietetycznych, regularnej aktywności fizycznej oraz dbanie o właściwy wypoczynek i sen, ważną rolę w leczeniu IBS odgrywa wsparcie psychologiczne, psychoedukacja, mindfulness, relaksacja i hipnoterapia skierowana na jelita. 

Często zalecane jest skorzystanie z psychoterapii, szczególnie CBT (poznawczo- behawioralnej). 

Techniki z obszaru psychologii pomagają załagodzić stres, przywrócić harmonię układu nerwowego i w tym osi mózg- jelita- mikrobiom. 

Dodatkowo, dzięki np. mindfulness i technikom CBT możliwe jest łagodzenie bólu.

Wsparcie psychologiczne jest też w wielu przypadkach niezbędne, gdyż IBS rodzi dużo lęku, prowadzi do obniżonego nastroju, wstydu i frustracji. Dlatego często potrzebna jest też umiejętna praca z emocjami.

Bardzo cenną metodą uspokajania ciała i umysłu, która bardzo pomaga w redukowaniu objawów ZJD jest na przykład

UWAŻNE ODDYCHANIE PRZEPONOWE.

• Usiądź ub połóż się wygodnie
• Połóż dłoń lub obie dłonie na brzuchu. Poczuj delikatny, czuły dotyk dłoni na brzuchu
• Teraz zwróć uwagę oddech poczuj jak wdech wchodzi do twojego ciała a wydech wychodzi
• Możesz oddychać przez chwilę mówić sobie w myślach „wdech” kiedy wdychasz powietrze i „wydech” kiedy wydychasz. To pozwoli uspokoić natłok myśli.
• Teraz skieruj uwagę na brzuch i zauważ, czy odczuwasz, że twoja dłoń (lub dłonie) położona na brzuchu, unoszą się i opadają wraz z oddechem. Skup się na tym przez kilka oddechów
• Teraz postaraj się oddychać trochę bardziej do brzucha – tak, aby przy wdechu brzuch robił się jak balonik a przy wydechu, tak jakby miał przykleić się do kręgosłupa. Wdech- brzuch wypięty, wydech- brzuch płaski.
• Zadbaj o swój komfort. Kiedy bolą cię jelita, masz wzdęcia, mocne wypinanie brzucha przy oddechu może sprawiać ból. Zadbaj o taką skalę oddechu przeponowego, jaka jest dla Ciebie możliwa. To ma być relaksujące ćwiczenie.
• Dodatkowo, jeżeli wykonujesz to ćwiczenie podczas bólu brzucha, to możesz delikatnie masować brzuch dłońmi albo wyobrażać sobie jak każdy oddech niesie ciepłe kojące światło do twoich jelit. Każdy oddech niesie intencję spokoju i wolności od bólu i dyskomfortu.
• Możesz oddychać w ten sposób tak długo jak potrzebujesz.
• Ja zalecam zacząć od 3- 5 minut dziennie i powoli zwiększyć do 15 minut.
• Wykonuj to ćwiczenie 1 lub więcej razy dziennie o dowolnej porze.

Jeżeli cierpisz na IBS i potrzebujesz kompleksowego wsparcia psychologicznego zapraszam na mój program 1:1 oraz kurs online “Spokojny Brzuch” stworzony specjalnie z myślą o osobach borykających się z dolegliwościami ze strony jelit i wrażliwego układu pokarmowego.